1.Obserwujemy zmiany prędkości ciała w zależności od rodzaju podłoża, po którym ciało się porusza.
Wiemy już, że jeśli na ciało spoczywające działają siły, które się równoważą, to ciało nadal pozostaje w spoczynku. Rozpatrzmy przypadek, gdy ciało w chwili rozpoczęcia obserwacji porusza się z pewną prędkością.
Doświadczenie 1.3
Przyrządy: wyprofilowana listwa lub ceownik, metalowa kulka, piasek, kawałek tkaniny, gładka powierzchnia stołu.
Czynności:
1.Celownik podpieramy na jednym końcu.
2.Drugi koniec ustawiamy tak, aby kulka staczała się kolejno na: warstwę piasku, tkaninę i powierzchnię stołu.
3.Obserwujemy ruch kulki po każdym podłożu.
Obserwacje:
W kolejnych przypadkach prędkość kulki ma taki sam kierunek i zwrot. Im gładsze jest podłoże, tym wolniej maleje jej wartość.
Wniosek:
Gdyby podłoże było idealnie gładkie, kulka poruszałaby się ruchem jednostajnie prostoliniowym, czyli ze stałą prędkością.
„Ciało porusza się ruchem jednostajnym prostoliniowym lub spoczywa, jeżeli nie działają na nie żadne siły lub gdy działają siły wzajemnie się równoważące. Stwierdzenie to jest jednym z podstawowych praw mechaniki zwanym pierwszą zasadą dynamiki Newtona.”
Jeśli prędkość ciała nie ulega zmianie, mówimy, że jest ona zachowana. Zjawisko zachowania prędkości ciała, gdy nie działają na nie żadne siły, nazywa się bezwładnością.
Podsumowanie:
1.Jeśli na ciało działają siły o kierunku poziomym i pionowym, ich równoważenie się rozpatrujemy oddzielnie.
2.Bezwładnością nazywamy zjawisko zachowania przez ciało prędkości, gdy nie działają na nie żadne siły lub gdy działające siły wzajemnie się równoważą.
3.Zmiana kierunku prędkości ciała wymaga działania siły.